As presencias gr谩ficas da vila de Ourense e da provincia na chamada Idade de Ouro da Postal (1900/1930) -tempos estelares da comunicaci贸n escrita, epistolar, testemu帽al, presencial, relacional, mesmo creativa- son moi limitadas en comparaci贸n coas grandes producci贸ns das cidades vilas atl谩nticas (A Coru帽a, Vigo, Pontevedra e mesmo Vilagarc铆a ou Mar铆n) froito das correntes dun incipiente turismo de calidade (cruceiros), movementos comerciais (viaxantes) e o fen贸meno da emigraci贸n galega a Am茅rica. Neste alborexar do s茅culo, a provincia de Ourense 茅 unha das m谩is atrasadas (nos baremos econ贸micos, sociais ou culturais) das que compo帽en o xadrez peninsular nestes tempos da desnortada, cambaleante, ag贸nica e finalmente defunta monarqu铆a dos Borb贸ns das Espa帽as: todo es muy hermoso, pero en medio de una miseria y una incultura aterradoras. Esta anotaci贸n -nunha das nosas postais- que supo帽emos dun viaxeiro con cultura (escribe ao Museo Pedag贸xico de Madrid) 茅 o fiel reflexo, e resumo, dos contidos recollidos nas imaxes deste 谩lbum de A memoria de Ourense. Descubrimos a paisaxe deste vello e primitivo bloque xeol贸xico (non rachado, raiado, apu帽ado por encoros, li帽as de alta tensi贸n ou torretas de comunicaci贸n), as pegadas arquitect贸nicas da s煤a historia sementadas polos seus vellos moradores. Cultas e monumentais (mosteiros, castelos, pontes, estatuas...) ou etnogr谩ficas (arquitecturas rurais), e sempre verificamos e certificamos o respecto est茅tico da paisaxe e da herdanza hist贸rica, anticipaci贸n -sen selo de orixe: non o precisaban- das actuais correntes das reivindicaci贸ns ecol贸xicas: as paisaxes e o entorno urban铆stico son patrimonio da humanidade. Se volvemos ao noso tema da presencia gr谩fica da Provincia -nos tempos de ouro da postal-, podemos chamar a cap铆tulo o vello dito de Ourense: Terra da Chispa. A falta dun imposible percorrido exhaustivo pola imaxe do conxunto da provincia, da cidade capital e das s煤as vilas, podemos artellar e facer estoupar -nun foguete de 100 estralos- os testemu帽os, as presencias, as realidades do traballo, duns devanceiros (homes e mulleres) que nos legaron todo o seu, todo o que puideron. Para reco帽ecemento e debida apropiaci贸n destes legados por herdanza ra铆z abonda coa nosa inmersi贸n nos patronimios, top贸nimos,
