A vida de Juan Noya Gil (1900-1989) que el mesmo describe en Fuxidos, é unha fiel representación do acontecer do século na vila da Guarda. Dende moi novo participa en tertulias, cadros de declamación, e dedica unha parte do seu tempo á práctica do fútbol, unha das súas paixóns, froito da cal é a construcción do Estadio Troncoso da súa vila natal. Colaborador do semanario Heraldo Guardés, á morte do seu propietario, funda e dirixe Nuevo Heraldo, que será portavoz do ideario agrarista, das propostas municipais máis progresistas e publicita do Estatuto de Galicia. à chegada da república forma parte da Comisión Xestora municipal e no momento da sublevación é tenente alcalde da súa vila. Perseguido polo falanxismo, escóndese en casa amigas, escapando a unha morte certa, como lle ocorreu ó seu irmán Manuel e a tantos outros. Sometido a Consello de Guerra é condenado a cinco anos de cadea, dos que cumpre dous anos en Vigo e Pontevedra. Fuxidos, publicado en 1976 en Venezuela, é en palabras de Xesús Alonso Montero, prologuista desta 2º edición, publicada en lingua galega dentro da colección Crónica de Xerais, é un libro escrito e protagonizado por un republicano de razón e corazón. Un libro que debuxa o mapa da miseria espiritual da vila da Guarda en xullo de 1936, tecido no que Juan Noya, mercé a algunhas fermosas solidariedades e a algún golpe de sorte, sobrevive como un fuxido.
